Direct Drive was de afgelopen jaren bijna de heilige graal in de wereld van simracen, een bijna magische onbereikbare upgrade. Naast dat ze gewoon gillend duur waren, was het aantal aanbieders beperkt en zou je de meeste beginnende simracers gewoon een instapstuurtje aanbevelen. De tijden zijn echter veranderd, en nu komt zelfs Logitech volledig onverwacht met een eigen Direct Drive wheelbase op de markt. In twee versies, voor Xbox of PlayStation, zodat je echt alles kan spelen wat je wilt. Niet alleen dat, er is nu zelfs een set hoogwaardige loadcell pedalen verkrijgbaar. De afgelopen twee weken ben ik druk in de weer geweest met de hele set om te kijken of deze de instapprijs van 1099 Euro voor het stuur, en nog 389 Euro voor de pedalenset waard is.
Dat zijn nog altijd forse bedragen, dus wat krijg je terug voor deze investering en hoe verhoudt deze wheelbase zich tegenover wat er verder op de markt is? Laten we met de standaard disclaimer beginnen: een Direct Drive wheelbase ga je niet sneller van rijden, je laptimes verbeteren niet meteen. Wat het wel kan doen (en in mijn geval ook heeft gedaan) is je speelplezier zodanig vergroten dat je meer gaat racen, en door de ervaring sneller wordt.
Deze disclaimer gaat echter niet op voor de pedalen, want die kunnen je wel degelijk tijdswinst opleveren. Goede loadcell pedalen meten de kracht die je op de rem uitoefent, in plaats van de positie van de rem. Hierdoor kan je spiergeheugen opbouwen en veel accurater remmen. Dat betekent een kortere remweg, minder blokkerende wielen of last dat je ABS aanspringt, en daarmee dus tijdswinst. Maar wat is dan wel het voordeel van die prijzige Direct Drive wheelbase?
Zoals gezegd zit dat dus vooral
in de ervaring. Vooral de Force Feedback is stukken beter als je
wheelbase meer kracht kan genereren. Hierbij gaat het vooral om een
bredere waarde waarbinnen je effecten voelt. Doordat de wheelbase
niet gelimiteerd is op een paar newtonmeter trekkracht, kan deze veel meer verschillende krachten weergeven, zowel sterke, maar ook
relatief zwakke krachten vallen beter op omdat de sterke krachten
niet langer worden beperkt door de kracht van de wheelbase. Ook is de wheelbase stukken stiller dan een setup met tandwielen of riemen, wat het woonplezier van anderen zeer ten goede komt. Daarnaast vond ik het vaak erg afleidend dat m'n oude tandwielstuurtje soms luidruchtiger was dan de game die ik speelde. Niets van dat alles met de G Pro Racing Wheel.
Daarnaast heeft Logitech hier nog haar gepatenteerde TrueForce technologie, om de force feedback nog meer diepgang te geven, maar hier komen we later op terug. Tweede grote voordeel is dat jouw stuur direct verbonden is met de naaf van de motor van je wheelbase. Hierdoor worden krachten directer aan je handen doorgegeven, en minder afgezwakt door raderen of riemen die je in zwakkere wheelbases terugziet.
Ook geeft je dit de mogelijkheid om sneller te reageren en pikt de motor het draaien van het stuur sneller op. Deze ‘slew rate’ moet je niet onderschatten, die kan het verschil maken tussen een ongecontroleerde spin en net op tijd corrigeren om op de baan te blijven. Als laatste kan bij de meeste Direct Drive wheelbases je stuur oneindig ronddraaien. Dat lijkt misschien niet bijzonder, maar hierdoor kan je bijvoorbeeld ook het rijden van vrachtwagens simuleren, en iedereen die Euro Truck Simulator heeft gespeeld, weet hoe belangrijk dat is. Het is dan ook enorm verbazend dat de Logitech G Pro Racing Wheel een maximale stuuruitslag heeft van 1080 graden. Dit zou door de techniek niet nodig zijn, maar hier hebben ze dus bewust voor gekozen. Wat de precieze redenering hierachter is, is tot nu toe nergens verklaard.
De eerste indruk wanneer je de enorme dozen van dit pakket binnenkrijgt is in ieder geval van een premium product. Dat mag uiteraard wel voor deze prijs. Alle onderdelen zitten stevig verpakt in speciale vakken zodat ze niet kunnen beschadigen tijdens transport en het stuur zit netjes verpakt in een meegeleverde beschermhoes, die je ook over het stuur kan doen als deze op de wheelbase vast zit. Dit soort kleine details zijn niet enorm belangrijk, maar het voelt wel alsof er net iets meer is nagedacht over het eindproduct. Een kleine misser op dit gebied is het ontbreken van montageboutjes, hoewel de meeste rigs tegenwoordig wel met een setje M6 bouten wordt geleverd, en anders is een kort bezoekje aan de lokale bouwmarkt genoeg.
Wanneer je alles uit de doos haalt, valt meteen op dat deze wheelbase best groot is. Niet alleen is de Logitech G Pro wheelbase behoorlijk diep, hij is ook uitzonderlijk breed. Hiermee neemt de Logitech G Pro Racing Wheel heel wat meer ruimte in beslag dan bijvoorbeeld de Fanatec DD1, wat ik altijd al een forse wheelbase vond. Ook opvallend is dat de naaf van het stuur iets naar boven gekanteld is. Dit is praktisch voor als je het stuur op een bureau gebruikt, maar op een simrig niet helemaal ideaal. Veel simracers proberen hun stuur zo te monteren dat ze door de bovenkant van het stuur het dashboard van de auto kunnen lezen op hun scherm en dat wordt hiermee niet makkelijk gemaakt. Aan de achterzijde zitten de powerplug en een viertal USB poorten. Belangrijk te weten is dat deze een eigen protocol gebruiken, waardoor je niet zomaar andere niet-Logitech pedalen hierop kan aansluiten. Dit zal ongetwijfeld een vereiste van de consolecertificatie zijn (om hackbare zwakheden te voorkomen), maar is met de beperkte USB poorten op consoles niet heel fijn. Als je de Logitech G Pro primair wil gebruiken op een console, is het aan te raden met de eigen pedalenset van Logitech te werken, zodat alles netjes samenwerkt. Of op een later moment oudere Logitech shifters en pedalensets nog compatibel worden gemaakt is nog niet bekend.
Aan de voorkant van de wheelbase vinden we een opvallende rode knop om alles in te schakelen. Niet bruikbaar als noodstop, want deze zit achter het stuur verstopt. De voorzijde heeft verder een rooster, waarmee duidelijk wordt dat Logitech voor een andere koeloplossing dan de concurrentie heeft gekozen. Door hier een actieve ventilator achter te zetten wordt de wheelbase nooit warm. In mijn testtijd heb ik hem ook nooit geluid horen maken, dus gelukkig is deze niet storend. Als laatste zit er bovenin de voorkant de bekende ledstrip, met daaronder een LCD scherm waarop je op elk moment de settings aan kan passen of snel kan wisselen tussen een van de instelbare profielen. Wat ook opvalt is dat Logitech heeft gekozen voor een plastic behuizing, in tegenstelling tot veel concurrenten die kiezen voor carbon, staal of aluminium frames voor de wheelbase. Aan de andere kant merk je aan het gewicht dat je hier wel degelijk met iets sterkers dan een G92 te maken hebt.
De andere materialen op de wheelbase en het stuur doen wel heel premium aan. De knoppen zijn erg prettig clicky, en de rotary encoders geven genoeg feedback bij het draaien dat je deze niet per ongeluk te ver draait. De flappy paddles voor het schakelen voelen heel goed aan, zijn gemakkelijk te bedienen en geven een niet te harde, maar zeer voldoenende klik bij het schakelen. Het knuppeltje om de menu’s mee te bedienen zit netjes verzonken, zodat je hier niet per ongeluk tegenaan tikt als je je stuur snel draait. Precies de aandacht voor details waar je op rekent bij een product in deze prijsklasse. Als laatste is het stuur voorzien van echt leer op de rand, wat na twee weken nog steeds heerlijk geurt en niet zo snel slijt als bijvoorbeeld alcantara wat je op veel racesturen tegenkomt. Het meegeleverde stuur heeft een hele lichte D-vorm, waarmee het voor de meeste racetypes geschikt is, hoewel het voor rally of driftracen misschien fijner was geweest een volledig rond stuur te hebben.
Ondanks dat er nog geen andere stuurwielen verkrijgbaar zijn, is het wel zaak de quick release even te bespreken. Deze is ronduit uitstekend. Er zit geen enkele speling in, en het stuur klikt hier supermakkelijk op. Doordat de pinnetjes in de achterzijde van het stuur iets in te drukken zijn en mooi zijn afgewerkt, hoef je ook niet bang te zijn voor afgebroken of gebogen pinnen, wat bij andere merken nogal eens voor problemen zorgt. Het is hopen dat Logitech snel met nieuwe sturen komt, zodat er echt wat te kiezen valt, maar voorlopig is hier nog niets over bekend.
Het pakket wordt standaard geleverd met een table clamp, wat vaak het zwakste punt is van het aanbod bij Direct Drive wheelbases. Maar de tafelklem van de Logitech G Pro blijkt uitzonderlijk goed te werken. Na wat testen lijkt dit deels te komen doordat de wheelbase zo breed is. In combinatie met de stevige tafelklem die je direct onderin je wheelbase klikt, zorgt dit voor een breed oppervlak om het stuur vast te klemmen. Daarnaast is de basis voorzien van kleine voetjes aan de voorzijde, bekleed met rubber om je tafel niet te beschadigen, die nog voor een extra stukje stevigheid zorgen. Enige nadeel hiervan is dat het stuur lastiger is om te monteren op de meeste simrigs door deze voetjes. Dit ging op mijn Next Level Racing Wheelstand DD nog goed, maar op het Monstertech aluminium simrig al een stuk minder makkelijk. Als je geen bezwaar hebt wat extra gaatjes te boren in je mounting plate is dat geen probleem, maar anders zou ik aanraden gewoon de table clamp te gebruiken, want die voldoet echt uitstekend. Op een bureau kan deze wel flink wat trillingen veroorzaken, maar lang niet zo veel als enkele van de concurrenten. Voor een meegeleverde tafelklem is dit echt uitstekend.
Maar het belangrijkste is natuurlijk de rij-ervaring. En die is ronduit uitstekend te noemen. Het stuur reageert snel, is makkelijk in te stellen en de feedback is in vergelijking met enkele andere wheelbases die ik heb geprobeerd uitzonderlijk gelijkmatig. Geen opvallende storende pieken en alle krachten komen met de beschikbare 11Nm prima uit de verf. Dit lijkt een uitstekende keuze van Logitech te zijn geweest qua kracht van de motor. Het is geen probleem deze op maximale kracht te draaien. De 20Nm van de DD1 kan als je deze vol aanzet ronduit gevaarlijk voelen, en dat effect heb je bij de G Pro nooit, ondanks dat je wel volledig bent ondergedompeld in de race-ervaring.
Trueforce is geen nieuwe toevoeging, maar is op dit krachtsniveau wel voor het eerst echt nuttig. In eerdere wheelbases voegde dit weinig toe, maar op de Logitech G Pro Racing Wheel merk je dat je echt extra effecten in je stuur voelt in de games die dit ondersteunen. Standaard staan deze effecten wel storend hoog, maar gezien je toch voor elke game een paar settings aan moet passen is dit niet onoverkomelijk om deze wat terug te schroeven. Logitech heeft gelukkig een uitstekende lijst met suggesties voor de beste stuursettings op hun website staan, dus je hoeft in ieder geval niet zelf urenlang te pielen met alle instellingen om een goede ervaring te hebben. Doordat je deze in profielen op kan slaan had ik al snel een lijstje met profielen voor de meeste PS5 en PC games die ik speel en was het gemakkelijk wisselen hiertussen.
Wanneer je het stuur op de PC gebruikt, is het gemakkelijk om de Logitech G software te gebruiken om de settings aan te passen. Zeker omdat je ernaast dan een schermpje open kan houden met de aanbevolen settings van Logitech zelf. Het was misschien fijn geweest om deze deels al in de app te implementeren, maar de bediening van de app is gelukkig simpel genoeg. Wat wel wat onhandig is, is dat deze app de afgelopen tijd nog weleens conflicten met enkele games veroorzaakt. Vooral rFactor 2 lijkt hier last van te hebben, en de game sluit soms niet goed af als de Logitech G software actief is. Dit lijkt een beetje met elke update te fluctueren, de laatste twee versies werken weer goed, maar deze bug is al meermalen opgedoken in het afgelopen jaar.
Verder
staan alle aan te passen settings netjes in de app, compleet met
uitleg wat ze precies doen. Omdat TrueForce niet door elke game wordt
ondersteund, is het fijn dat je dit apart aan kunt passen, en vooral
dat je deze feature lager kan zetten als deze storend is. Als ik een
wenslijstje zou mogen indienen zou ik Logitech willen vragen om
profielen in de app op te nemen, of standaardsettings, maar verder
werkt deze eigenlijk vlekkeloos. Ook een linkje naar de website waar de aangeraden settings staan zou niet misstaan.
In rFactor 2 werkt deze TrueForce echter niet, en dan is het ook niet meteen een enorm gemis. Misschien komt dat omdat de Force Feedback in deze game gewoon zo goed is dat je veel van deze informatie al meekrijgt in de normale krachten in je stuur. iRacing was een redelijke ervaring, maar zonder de iRFFB plugin is de forcee feedback in deze game eigenlijk nooit waanzinnig geweest. TrueForce voegt hier nog wel een kleine extra dimensie toe. De nieuwste WRC game kostte even een momentje om in te stellen, maar werkte verder prima met dit stuur. Het enige onhandige hierbij is de platte onderkant van het stuur, waardoor je de Logitech G Pro Racing Wheel net niet helemaal lekker door je handen laat glijden.
Op de PlayStation 5 was de ervaring al even goed. Gran Turismo 7 is met de Logitech G Pro Racing Wheel een ongekende ervaring. Gezien er op de consoles niet veel Direct Drive wheelbases te krijgen zijn, is dit waar dit stuur echt tot zijn recht komt. Met wat kleine tweaks aan de settings is de ervaring echt ongekend veel beter dan met de meeste sturen op de markt. Zelfs in vergelijking met de Fanatec Podium series waar ik normaal mee race komt de Logitech G Pro Racing Wheel uitstekend uit de verf, en dat wil toch wel wat zeggen. Het D-vormige stuur is niet direct geschikt voor F1 games, maar je kan er prima mee rijden. Het was onhandiger geweest om andere racegames te spelen met een F1 stuur, dus de keuze voor deze vorm is uiteindelijk prima.
De grote vraag is natuurlijk: is zo’n uitzonderlijk dure wheelbase met stuur de instapprijs waard? Logitech heeft zich een klein beetje in een lastig marksegment gewerkt, waar de concurrentie razendsnel toeneemt. Naast de iets zwakkere en goedkopere opties van Fanatec en Moza, zitten vlak boven dit prijspunt ook een aantal flink sterkere wheelbases op een net iets hoger prijspunt. Het is daardoor vooral een kwestie van wat je graag wilt met je Direct Drive stuur. Als je dit exclusief gebruikt op PC, kan het lonen nog even goed rond te kijken.
In directe vergelijking met de Fanatec CSL DD is de Logitech een flink stuk sterker. Dat is absoluut merkbaar in de ervaring, en ik zou zonder blikken of blozen de keuze maken voor net iets meer kracht dan de CSL DD kan bieden. Hetzelfde gaat op voor de Moza R5 of R9. Ook bij deze wheelbases heb je wel de reactiesnelheid van de direct drive, maar mis je toch net iets van de kracht. Om echt ondergedompeld te worden in de ervaring is die toch wel belangrijk in mijn ervaring. Daarnaast zijn er natuurlijk duurdere merken en wheelbases als de Simucubes, de onlangs aangekondigde Asetek Simsports wheelbases die precies in hetzelfde segment zitten en de DD1 en 2 en Podium serie van Fanatec. Ten opzichte van deze soms fors duurdere setups is de kracht misschien iets minder, maar Logitech levert niet enorm in op het gebied van de rij-ervaring en doet het in sommige aspecten beter op het gebied van software en firmware ondersteuning.
Als je echter op zoek bent naar een uitzonderlijk goed stuur dat je ook op de consoles kan gebruiken, dan is de Logitech G Pro Racing Wheel een uitzonderlijk interessant aanbod. In vergelijking met de zwakkere wheelbases is de ervaring merkbaar beter, en ten opzichte van de sterkere en duurdere varianten mis je niet enorm veel in de ervaring, alleen sterkere effecten op je stuur. Zeker als je de wheelbase niet in een simrig gebruikt, is het maar beter ook dat er niet veel meer kracht uit de wheelbase komt. De enige overweging die je nog wel moet maken is of de maximale stuuruitslag van 1080 graden niet te weinig is. Voor mensen die trucksims spelen kan dit nog wel een overweging zijn.
Over de levensduur van de Logitech G Pro Racing Wheel is voorlopig nog niet veel te zeggen. In de twee weken dat ik deze heb getest heeft alles zich uitstekend gehouden, maar dat zegt natuurlijk niets over hoe de wheelbase over twee jaar functioneert. Aan de andere kant doet mijn oude Logitech Driving Force GT het na meer dan tien jaar nog altijd uitstekend.
Als
laatste hebben we uiteraard ook de pedalen aan een flinke test
onderworpen. De eerste indruk is dat deze er uitzonderlijk verzorgd
uitzien. Omdat Logitech er vanuit gaat dat je deze set waarschijnlijk
niet in een simrig gebruikt, is de pedalenset duidelijk extra groot
en zwaar gemaakt zodat deze niet verschuift op de grond. In onze
testperiode heb ik de pedalen zowel gemonteerd als op de grond
gebruikt, en ik moet zeggen dat ze erg goed voldoen voor beide
doeleindes. Je verschuift eerder je bureaustoel dan de pedalen. Verder is duidelijk nagedacht over de setup van deze pedalenplaat. Aan de onderkant zijn nauwkeurige eenheden ingekerfd zodat je ze heel precies kan afstellen qua diepte en ruimte tussen de pedalen. Zo kan je altijd de perfecte afstand vinden voor heel-toe, of makkelijk wisselen tussen verschillende pedaalafstanden. In de praktijk doe je dit misschien niet heel vaak, maar het bied bijvoorbeeld ook de mogelijkheid om anderen gemakkelijk van tips te voorzien hoe ze deze het beste kunnen opstellen. Maar ook dit kost dus weer ruimte, waardoor de volledige pedalenplaat echt fors is.
Dit zorgt er ook wel voor dat je genoeg ruimte op je simrig moet hebben om deze forse basis te monteren. Net als het stuurwiel wordt deze niet geleverd met montagebouten, dus je moet even goed kijken dat je deze beschikbaar hebt. De aanpasbaarheid is uitstekend, wat je ook mag verwachten van een pedalenset op dit prijsniveau. Je kan elk pedaal loshalen en apart instellen. Zowel de staande hoek als de drukkracht kan je aanpassen en hoe ver je de pedalen kan indrukken. De rem wordt geleverd met een aantal vervangende rubbers zodat je deze precies kan laten aanvoelen als je wilt. Standaard stond de rem ingesteld met erg veel initiële speling, een beetje zoals een normale straatauto, maar het verwisselen van de rubbers was een fluitje van een cent. Hiermee had ik de rem binnen de kortste keren ingesteld als een zwaardere racewagenrem, en kon ik de vergelijking maken met de set Heusinkveld Sprints en de Fanatec CSL pedalen.
Deze vergelijking komt de pedalenset opvallend goed doorheen. Alle inputs worden prima geregistreerd en ondanks dat de koppeling en het gaspedaal net iets minder vloeiend aanvoelen als de (flink duurdere) Heusinkveld Sprints, moet ik zeggen dat ik hier geen hinder van heb ondervonden. En in tegenstelling tot de disclaimer waar we mee begonnen, kan je met een goede set pedalen wel degelijk tijd winnen. Doordat deze van een loadcell zijn voorzien en de druk van je voet meten in plaats van hoever ze worden ingedrukt, kan je door middel van spiergeheugen heel precies je rem bedienen, waarmee je remweg wordt verkort, en je met wat oefenen je rondetijden echt naar beneden ziet gaan. Onderschat deze toevoeging aan deze set dus niet, als je echt sneller wilt worden, is dit de beste upgrade ten opzichte van je oude G92 pedalenset.
Omdat de USB poorten op de wheelbase helaas beperkt zijn tot Logitech producten is dit ook eigenlijk de enige optie bij deze simracesetup. Ergens is het storend dat je de keus hier wordt ontnomen, hoewel je op PC zonder al te veel problemen een eigen set pedalen aansluit. Maar ook consolegebruikers zouden deze vrijheid eigenlijk moeten hebben.
De Logitech G Pro Racing Wheel is heel precies gepositioneerd om een niche te vervullen in een markt die heel rap drukker wordt. Het is indrukwekkend dat ze concurrent Thrustmaster, die al meer dan een jaar lopen te hinten naar een Direct Drive wheelbase, zo keihard aftroeven door uit het niets met deze uitstekende setup te komen. Daarnaast hebben ze dus heel bewust gekozen voor een krachtniveau waar ik mijn veel sterkere wheelbase standaard al op instel, puur omdat dit een perfect niveau is tussen alle krachten kunnen ervaren en nog langere races kunnen rijden zonder pijn in je armen te krijgen. Aan alles blijkt dat Logitech heel goed heeft nagedacht over dit product en haar uiterste best heeft gedaan om aan de hoge verwachtingen van simracers te voldoen. Daarnaast zijn ze de minder ervaren gebruikers niet vergeten en is de setup om een fijne ervaring te kunnen hebben minimaal, zeker in vergelijking met andere wheelbases op de markt. Voor iedereen die al een Direct Drive wheelbase gewend is, is het waarschijnlijk niet super interessant om over te stappen, maar de enorme hoeveelheid simracers die nog op een oudere wheelbase rijdt, moet deze aankoop heel serieus bekijken. Het is een forse investering, maar in dit geval krijg je er ook erg veel voor terug.
Lees het artikel op de mobiele website